Setki tysięcy emerytów poszkodowanych przez system. Czas na wyrównanie świadczeń

Przez całe 10 lat – od 2009 do 2019 roku – blisko 100 tysięcy seniorów otrzymywało zaniżone emerytury tylko dlatego, że przeszli na świadczenie w czerwcu. Choć problem został formalnie rozwiązany po 2019 roku, poszkodowani wciąż nie doczekali się wyrównania. Rząd planuje wprowadzenie tzw. wstecznej waloryzacji, która ma uwzględnić ich straty.

Dlaczego czerwcowe emerytury były niższe?

Seniorzy, którzy składali wniosek emerytalny w czerwcu, trafiali na lukę prawną – w tym miesiącu świadczenia były wyliczane według niekorzystniejszych zasad niż w innych miesiącach. Różnice sięgały nawet kilkuset złotych miesięcznie. Problem przestał istnieć dopiero w 2019 roku, ale ci, którzy przeszli na emeryturę wcześniej, nadal otrzymują zaniżone wypłaty.

Historia Kazimierza Koca – przykład systemowej niesprawiedliwości

Pan Kazimierz, mieszkaniec okolic Krakowa, należy do grupy seniorów pokrzywdzonych przez system. Jego świadczenie od lat jest niższe niż powinno, a takich osób w Polsce jest nawet sto tysięcy. Potocznie mówi się o nich „czerwcowi emeryci”.

Czerwcowa pułapka i polityczne kontrowersje

Temat zyskał rozgłos, gdy wyszło na jaw, że Jarosław Kaczyński, prezes PiS, uniknął tej pułapki – ZUS miał mu doradzić, by nie składał wniosku w czerwcu. Wielu seniorów takiego uprzedzenia nie otrzymało i wpadło w systemową dziurę, której skutki odczuwają do dziś.

Trybunał Konstytucyjny po stronie seniorów

W 2023 roku Trybunał Konstytucyjny uznał zaniżone wyliczenia za niesprawiedliwe i nakazał zmianę przepisów. Rząd dopiero teraz finalizuje projekt ustawy, który ma umożliwić automatyczne przeliczenie emerytur.

Najważniejsze założenia projektu ustawy:

• Wejście w życie przepisów: 1 lipca 2025 r.
• Automatyczne przeliczenie świadczeń bez składania wniosku: od 1 stycznia 2026 r.
• Wypłata przeliczonej emerytury: od kwietnia 2026 r., z wyrównaniem od lipca 2025 r.

Nowe świadczenia mają być wyższe średnio o 230 zł miesięcznie, a jednorazowe wyrównanie może wynieść nawet 2300 zł.

Kogo obejmie przeliczenie emerytur?

Projekt zakłada, że wyrównanie obejmie:

• osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019,
• osoby otrzymujące renty rodzinne po zmarłych seniorach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w tych latach,
• osoby pobierające renty rodzinne po zmarłych, którzy osiągnęli wiek emerytalny i zmarli w czerwcu w latach 2009–2019, ale nie otrzymywali jeszcze emerytury.

Szansa na sprawiedliwość po latach

Dla wielu seniorów to nie tylko kwestia pieniędzy, ale zadośćuczynienia za lata niesprawiedliwości. Rządowe zapowiedzi dają nadzieję, że osoby poszkodowane przez system w końcu otrzymają należne im środki.